27 Şubat 2020’de Londra Heathrow Havalimanı‘nı genişletme planları, Birleşik Krallık Temyiz Mahkemesi tarafından çevre gerekçesiyle yasa dışı ilan edildi. Temyiz Mahkemesi, İngiltere Hükümeti’nin 2016 Paris iklim Anlaşması uyarınca yapılan taahhütleri dikkate almadığını tespit etti.
İngiltere Hükümeti, Heathrow’un ‘Havaalanları Ulusal Politika Bildirgesi‘ aracılığıyla üçüncü bir pist geliştirmeye başladı. Hükümetin bu üçüncü pist projesine çevreci gruplar dava açmış daha sonra da İngiltere Hükümeti lehine karar veren istinaf mahkemesine taşınmıştır. Yerel sakinler, konseyler, Londra belediye başkanı ve Greenpeace de dahil olmak üzere çevreci gruplar davayı Temyiz Mahkemesi’ne getirmiştir.
İngiltere Hükümeti, Havaalanları Ulusal Politika Bildirisi’ne göre Ulusal İklim Değişikliği Yasası emisyon hedeflerinin dikkate alındığını kabul etmiştir. Mahkeme, İklim Değişikliği Yasasının İngiltere’nin sera gazı emisyonlarını 2050 yılına kadar 1990 seviyelerine kıyasla %80 oranında azaltması için bir ‘karbon hedefi’ belirlediğini belirtti. Bu, 2008 yılında 2°C olan küresel sıcaklık değişimi sınırıyla tutarlıydı. Mahkeme daha sonra, Paris İklim Anlaşması’nın, küresel ortalama sıcaklıktaki artışın sanayileşme öncesi seviyelerin 2°C altına ve 1,5°C üstüne kadar sınırlama çabalarını sürdürme konusunda kararlı bir taahhütte bulunmasını yineledi.
Üçüncü bir pist ekleyerek Heathrow’u genişletmenin gerekli olmadığını, bunun sonucunda hükümetin politik bir kararı olduğunu mahkeme vurguladı. Mahkeme ayrıca, Heathrow’un pist genişletmesini destekleyen ulusal politikaların Paris iklim Anlaşması taahhüdüyle uyumlu olmadığına ve anlaşma değişmedikçe kabul edilebilir olmadığını belirtmiştir. Heathrow Havaalanı ise yargıtaydaki karara itiraz edeceğini duyurdu.
Bu karar, bir mahkemenin Paris Anlaşması temelinde ulusal bir havaalanının genişletilmesinin ilk kez durdurulduğunu gösterir. Karar, belirli koşullar altında hükümet politikalarının Paris Anlaşması ışığında gözden geçirilmesi gerektiğini vurguladı.
Kararın Hollanda İçin Örnek Oluşturması
Bu kararın, diğer havaalanı genişletme planları için, örneğin Hollanda’daki Schiphol Havaalanı‘nın üzerinde sonuçları olabilir. Schiphol Havaalanı, Lelystad’da ek bir havaalanı açmayı planlıyor. Çevre grupları, Schiphol Havaalanı’nın genişleme planlarına itiraz etmek için yasal olasılıkları araştırıyor ve Temyiz Mahkemesi tarafından verilen kararı yakından inceleyeceklerini belirtiyorlar. Hollanda’da ise daha temiz yakıtlar üretecek bir tesis için BP tarafından çevre izni başvurusunun, ekstra CO2 emisyonu ile sonuçlanabileceği için Paris iklim Anlaşması kapsamında test edileceği açıklanmıştı. Bunun sonucu 2020’de belli olacak.
En Büyük Havalimanına Sahip Türkiye’de Durum
Dünyanın geri kalanında durum bu haldeyken, İstanbul Sabiha Gökçen Havalimanı’ndaki ikinci bir pist yapımı Istanbul Havalimanı’nı rekor sürede bitiren yükleniciler tarafından uzun süredir devam ediyor. İngiltere’de mahkeme, Paris İklim Anlaşması’nı gerekçe göstererek pistin gerekli olmadığına ve durdurmasına kara verirken dünyanın en büyük havalimanına sahip metropolitan bir şehir ikinci bir pisti uzun zamandır bekliyor. Bu ise çeşitli aksaklıklarına hatta uçak kazalarına sebebiyet veriyor. Peki, İngiltere’de gerekli olmamasına rağmen planlanan ekstra bir pist ile Istanbul’da ihtiyaç olmasına rağmen yapılmayan pist aynı zihniyetlere örnek değil midir?
